GESCHIEDENIS
Tegen het eind van de 19e eeuw vestigden de eerste Joden zich in de Pijp, toen één van de nieuwere buurten van Amsterdam. In 1877 stichtten deze Joden de vereniging “Hulpe Israëls”. In 1892 bouwde deze vereniging haar eigen synagoge in de Gerard Doustraat 238.
Tot de Tweede Wereldoorlog bloeide de synagoge in de Gerard Doustraat. Het was een plaats waar intellectuelen, rabbijnen en werklieden gezamenlijk hun gebeden uitspraken. Dagelijks gehouden diensten werden goed bezocht en de vereniging zorgde actief voor studieprogramma’s voor de leden.
Tot vlak voor Rosj Hasjana (Joods Nieuwjaar) 1943 werden nog dagelijks diensten tijdens de oorlogsjaren gehouden. Doordat de synagoge ingeklemd stond tussen twee rijtjeshuizen in de smalle Gerard Doustraat, werd ze niet door de Duitsers opgemerkt. Mede dankzij de oplettendheid van de buren overleefde het gebouw de oorlog. Ingaande Sjawoeot, 18 mei 1945 werd de eerste dienst na de Tweede Wereldoorlog in de synagoge in de Gerard Doustraat gehouden. Het was op dat moment de enige Asjkenazische synagoge in Amsterdam die gebruikt kon worden.
HEDEN
Tegenwoordig neemt de Gerard Dou Synagoge, de oudste Asjkenazische synagoge in Amsterdam die nog altijd in gebruik is, een eigen plaats in binnen de Joodse Gemeente Amsterdam. Op sjabbat en tijdens de feestdagen worden er diensten gehouden en de sjoel heeft zijn eigen rabbijn en voorzanger.
De traditioneel Nederlands-Joodse melodieën en rituelen, het prachtige interieur en de gezellige sfeer zorgen ervoor dat de diensten in de Gerard Doustraatsjoel zeer bijzonder zijn. Vele verschillende bezoekers komen van heinde en verre, omdat ze zich er zo thuis voelen. Nieuwe bezoekers worden altijd warm welkom geheten en door deze buitengewone hartelijkheid voelen ook jonge mensen zich tot de sjoel aangetrokken. De synagoge telt slechts weinig vaste sjoelbezoekers, doordat het Joodse centrum verplaatst is naar Buitenveldert en Amstelveen. Hierdoor is iedere afzonderlijke deelnemer belangrijk voor het voortbestaan van de sjoel.
SJOELGEMEENSCHAP GERARD DOU
In 2013 werd de Joodse Gemeente Amsterdam (NIHS) een federatie van sjoels, genaamd NIHS 2.0. Leden konden een sjoel naar keuze aankruisen en daarmee werd men lid van de betreffende sjoelgemeenschap. Er waren al 5 sjoels die eigendom van de NIHS waren. Andere niet-gebonden sjoels, waaronder de Gerard Dousjoel, eigendom van de vereniging Hulpe Israëls, werd gevraagd of ze lid van de federatie wilden worden Tijdens de ALV van de vereniging Hulpe Israëls werd de toetreding tot NIHS 2.0 aangenomen met 11 stemmen voor, 2 onthoudingen en 0 tegen. Sindsdien kennen we twee rechtsvormen: een onafhankelijke vereniging én een sjoelgemeenscchap als zelfstandig onderdeel van de NIHS. In de praktijk bestaan de twee besturen uit vrijwel dezelfde personen en wordt er met één ‘kas’ gewerkt.
Het was trouwens niet de eerste keer dat we bij de NIHS zijn aangesloten. Na 5 mei 1945 werd de Gerard Dousjoel de centrale sjoel van de Joodse Gemeente. De gemeentesjoels waren namelijk of verwoest of nog niet voor een dienst ingericht, bijvoorbeeld doordat het hout van de banken in de hongerwinter door anderen werd gebruikt. In 1968 maakte de NIHS een eind aan de relatie, omdat de sjoel weinig bezoekers had, zeker ten opzichte van de sjoels in de Lekstraat en aan het Jacob Obrechtplein in Amsterdam Zuid.
De samenwerking met de NIHS is zeer goed te noemen. Zo is onze secretaris lid van de Raad van Toezicht van de NIHS en hebben we in 2020 meegedaaan met de zoom-sessies tijdens de coronatijd. En vanzelfsprekend zijn we blij met financiële ondersteuning
DIENSTEN
Sjabbat
9:30
Pesach
9:30
Sjawoe'ot
9:30
Rosj-Hasjana
8:30
Kol Nidre
Ca. 19:30
Jom Kippoer
9:30
Soekot
9:30
Sjemini Atseret
9:30
Simchat Tora
9:00
Ochtenddiensten
Na de ochtenddiensten is er altijd een kiddoesj
(kleine receptie).
Avonddiensten
Op Jom Kippoer, Poeriem en Tisja Be'Av zijn er ook altijd avonddiensten. Deze diensten beginnen ingaande de feestdag. Op Sjabbat en andere feestdagen zijn er normaliter geen avonddiensten.
Ceremonies
In onze Synagoge vinden choepot / bruiloften en bar- en bat-mitswa feesten plaats.